Συμβίωση είναι η διεργασία κατά την οποία συμβιωτικές κοινότητες
μικροζωής του εδάφους(μυκόριζα: αζωτοβακτήρια, ακτινομύκητες) συμβιώνουν
με τις ρίζες των φυτών και φροντίζουν να προσφέρουν και στις δύο
πλευρές(μικροζωή και ριζίδια) απαραίτητες διατροφικές ουσίες. Τα φυτά με
τη σειρά τους, μέσω των εκκρίσεων των ριζιδίων, προσφέρουν στη μικροζωή
υδατάνθρακες(σάκχαρα), πρωτεϊνες και οξυγόνο.
Η μυκόρριζα προσκολλάται στις άκρες των ριζών και εισχωρεί σε αυτές. Με την εισχώρηση αυτή και λόγω της συμβιωτικής σχέσης αυξάνεται μέχρι 150 φορές η ρίζα και έτσι αποκτά τη δυνατότητα να απορροφά περισσότερο νερό και θρεπτικά συστατικά από το έδαφος.
Πρακτικά η «συνεργασία» αυτή βελτιώνει την δυνατότητα του φυτού να προσλαμβάνει από το έδαφος το νερό και τα θρεπτικά στοιχεία που χρειάζεται, αναπτύσσεται ταχύτερα, αποκτά μεγάλο και εύρωστο ριζικό σύστημα. Αντίστοιχα αποκτά και αντοχή σε ασθένειες (κυρίως μυκητολογικές). Σημαντικό είναι ότι χρησιμοποιεί όλο το διαθέσιμο νερό, οπότε έχει αντοχή στην ξηρασία. Η συμβίωση γίνεται, με πολλά είδη μύκητα. Το κάθε είδος μύκητα έχει διαφορετική απόδοση και μπορούμε να φτάσουμε σε οικονομία έως 40 % σε νερό και λίπανση, κυρίως αζωτολίπανση.
Τα συμβιωτικά αζωτοβακτήρια και ακτινομύκητες μπορούν και δεσμεύουν κυρίως το ατμοσφαιρικό άζωτο, που υπάρχει άφθονο στην ατμόσφαιρα, και το προσφέρουν σε τέτοια μορφή, ώστε το φυτό-ξενιστής που τα φιλοξενεί να το έχει άμεσα στη διάθεσή του. Με αυτό τον τρόπο η τροφοδοσία των καλλιεργούμενων φυτών με άζωτο γίνεται χωρίς κανένα κόστος για τον παραγωγό. Διαφορετικά-επειδή το άζωτο είναι πολύτιμο στοιχείο για την ανάπτυξη των φυτών- είναι υποχρεωμένος να χρησιμοποιεί αζωτούχα λίπανση για την καλλιέργεια. Με όχι μόνο οικονομικά επακόλουθα, αλλά και περιβαλλοντικά, αφού μπορεί να προκαλεί νιτρορύπανση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων.
Υπάρχουν γενικά δύο τύποι συμβίωσης:
· Βακτήρια του γένους Rhizobium που συμβιώνουν κυρίως με τις ρίζες των ψυχανθών(τριφύλλι, μηδική, μπιζέλια, λούπινα, σόγια, φασόλια κ.λπ.)
· Ακτινομύκητες του γένους Frankia, που συμβιώνουν στις ρίζες άλλων διάφορων φυτών, όπως π.χ. το ιπποφαές
Ο πρώτος τύπος είναι σπουδαιότερος για ένα υγιές έδαφος και φυσικά για το περιβάλλον.
Οι ποσότητες του αζώτου που δεσμεύονται από τα ψυχανθή είναι μεγάλες, γεγονός που η καλλιέργειά τους παίζει μεγάλο ρόλο στη βελτίωση του εδάφους. Για αυτό πρέπει να περιλαμβάνονται σε ένα καλλιεργητικό πρόγραμμα αμειψισποράς του γεωργού, με σκοπό τη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους. Το άζωτο που έχει δεσμευθεί από τα καλλιεργούμενα ψυχανθεί, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από τις επόμενες καλλιέργειες, αρκεί τα ψυχανθή να ενσωματωθούν στο έδαφος(χλωρή λίπανση)
Φαίνεται λοιπόν ότι κοινότητες φυτών σχηματίζουν με τους Μικροοργανισμούς του εδάφους πολυσύνθετες οικολογικές ενότητες. Πολλά φυτά επικοινωνούν μάλιστα και μεταξύ τους με βιοχημικά σήματα, προειδοποιώντας το ένα είδος το άλλο. Όταν π.χ. δέχονται επίθεση από έντομα, εκκρίνουν ουσίες που αποτρέπουν τα ίδια τα έντομα-εχθρούς ή που προσελκύουν ωφέλιμα έντομα τα οποία τρέφονται από τα επιθετικά έντομα και έτσι αντιστέκονται στην επίθεση.
Όλα αυτά μπορεί να τα χρησιμοποιήσει ο καλλιεργητής και για το δικό του καλό, αφού θα μεγιστοποιεί την παραγωγή του, και για το καλό των οικοσυστημάτων στην έκταση που καλλιεργεί, αλλά και γενικότερα. Κάνοντας συγκαλιέργεια αυτών των κοινοτήτων φυτών, αρκεί όμως να τα γνωρίζει και να το θέλει.
Η μυκόρριζα προσκολλάται στις άκρες των ριζών και εισχωρεί σε αυτές. Με την εισχώρηση αυτή και λόγω της συμβιωτικής σχέσης αυξάνεται μέχρι 150 φορές η ρίζα και έτσι αποκτά τη δυνατότητα να απορροφά περισσότερο νερό και θρεπτικά συστατικά από το έδαφος.
Πρακτικά η «συνεργασία» αυτή βελτιώνει την δυνατότητα του φυτού να προσλαμβάνει από το έδαφος το νερό και τα θρεπτικά στοιχεία που χρειάζεται, αναπτύσσεται ταχύτερα, αποκτά μεγάλο και εύρωστο ριζικό σύστημα. Αντίστοιχα αποκτά και αντοχή σε ασθένειες (κυρίως μυκητολογικές). Σημαντικό είναι ότι χρησιμοποιεί όλο το διαθέσιμο νερό, οπότε έχει αντοχή στην ξηρασία. Η συμβίωση γίνεται, με πολλά είδη μύκητα. Το κάθε είδος μύκητα έχει διαφορετική απόδοση και μπορούμε να φτάσουμε σε οικονομία έως 40 % σε νερό και λίπανση, κυρίως αζωτολίπανση.
Τα συμβιωτικά αζωτοβακτήρια και ακτινομύκητες μπορούν και δεσμεύουν κυρίως το ατμοσφαιρικό άζωτο, που υπάρχει άφθονο στην ατμόσφαιρα, και το προσφέρουν σε τέτοια μορφή, ώστε το φυτό-ξενιστής που τα φιλοξενεί να το έχει άμεσα στη διάθεσή του. Με αυτό τον τρόπο η τροφοδοσία των καλλιεργούμενων φυτών με άζωτο γίνεται χωρίς κανένα κόστος για τον παραγωγό. Διαφορετικά-επειδή το άζωτο είναι πολύτιμο στοιχείο για την ανάπτυξη των φυτών- είναι υποχρεωμένος να χρησιμοποιεί αζωτούχα λίπανση για την καλλιέργεια. Με όχι μόνο οικονομικά επακόλουθα, αλλά και περιβαλλοντικά, αφού μπορεί να προκαλεί νιτρορύπανση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων.
Υπάρχουν γενικά δύο τύποι συμβίωσης:
· Βακτήρια του γένους Rhizobium που συμβιώνουν κυρίως με τις ρίζες των ψυχανθών(τριφύλλι, μηδική, μπιζέλια, λούπινα, σόγια, φασόλια κ.λπ.)
· Ακτινομύκητες του γένους Frankia, που συμβιώνουν στις ρίζες άλλων διάφορων φυτών, όπως π.χ. το ιπποφαές
Ο πρώτος τύπος είναι σπουδαιότερος για ένα υγιές έδαφος και φυσικά για το περιβάλλον.
Οι ποσότητες του αζώτου που δεσμεύονται από τα ψυχανθή είναι μεγάλες, γεγονός που η καλλιέργειά τους παίζει μεγάλο ρόλο στη βελτίωση του εδάφους. Για αυτό πρέπει να περιλαμβάνονται σε ένα καλλιεργητικό πρόγραμμα αμειψισποράς του γεωργού, με σκοπό τη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους. Το άζωτο που έχει δεσμευθεί από τα καλλιεργούμενα ψυχανθεί, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από τις επόμενες καλλιέργειες, αρκεί τα ψυχανθή να ενσωματωθούν στο έδαφος(χλωρή λίπανση)
Φαίνεται λοιπόν ότι κοινότητες φυτών σχηματίζουν με τους Μικροοργανισμούς του εδάφους πολυσύνθετες οικολογικές ενότητες. Πολλά φυτά επικοινωνούν μάλιστα και μεταξύ τους με βιοχημικά σήματα, προειδοποιώντας το ένα είδος το άλλο. Όταν π.χ. δέχονται επίθεση από έντομα, εκκρίνουν ουσίες που αποτρέπουν τα ίδια τα έντομα-εχθρούς ή που προσελκύουν ωφέλιμα έντομα τα οποία τρέφονται από τα επιθετικά έντομα και έτσι αντιστέκονται στην επίθεση.
Όλα αυτά μπορεί να τα χρησιμοποιήσει ο καλλιεργητής και για το δικό του καλό, αφού θα μεγιστοποιεί την παραγωγή του, και για το καλό των οικοσυστημάτων στην έκταση που καλλιεργεί, αλλά και γενικότερα. Κάνοντας συγκαλιέργεια αυτών των κοινοτήτων φυτών, αρκεί όμως να τα γνωρίζει και να το θέλει.
