Τι είναι και πώς γίνεται το κομπόστ

Το κομπόστ είναι το τελικό προϊόν της φυσικής διαδικασίας αποσύνθεσης οργανικών υλών από τον κήπο ή την κουζίνα μας. Η γλυκιά, γήινη μυρωδιά του είναι ευχάριστη και αξέχαστη.

Το κομπόστ είναι ένα σκούρο, εύθρυπτο υλικό με γήινη μυρωδιά που δημιουργείται από μικροοργανισμούς που διασπούν οργανικές ύλες, όπως φύλλα, κομμένο γρασίδι και κάποια απορρίμματα από την κουζίνα μας.
Το κομπόστ δεν είναι πλήρως αποσαθρωμένο, όπως ο χούμος. Περιέχει μικρά κομμάτια τα οποία μπορούμε να αναγνωρίσουμε σαν κλαράκια και φύλλα. Όταν το προσθέτουμε στο χώμα, αναλαμβάνει ένα διπλό ρόλο. Αφ’ ενός παρέχει θρεπτικές ουσίες στα φυτά αφ’ ετέρου βελτιώνει τη δομή κάθε τύπου χώματος αφρατίζοντάς το. Επίσης βελτιώνει την κατακράτηση νερού, γιατί μπορεί να απορροφά σχεδόν το διπλάσιο του βάρους του σε νερό.
Το κομπόστ είναι σχετικά σταθερό, αλλά συνεχίζει να αλλάζει όταν το αναμείξουμε με χώμα. Το ενσωματώνουμε στο χώμα για να βοηθήσουμε στην αναπλήρωση του χούμου που χάθηκε λόγω της καλλιέργειας και άλλων δραστηριοτήτων. Ο χούμος είναι απαραίτητος για τη ζωή πάνω στη Γη, ακριβώς όπως ο αέρας, και αποτελεί ένα σύνθετο σύστημα μεταφοράς τροφής μέσα στο έδαφος!
Γιατί χρησιμοποιούμε κομπόστ;

Η μετατροπή των απομειναριών του κήπου ή της καλλιέργειάς μας σε κομπόστ έχει πολλά πλεονεκτήματα. Είναι καταρχήν είναι ένας τρόπος για να μειώσουμε τα σκουπίδια που παράγουμε και πρέπει να βρούμε τρόπο να τα ξεφορτωθούμε. Παράλληλα όμως μας παρέχει πολλά χρήσιμα πλεονεκτήματα.
Το κομπόστ είναι ένα εξαιρετικό πρόσθετο του χώματος το οποίο βελτιώνει την υγεία και τη δομή τόσο των αργιλικών όσο και των αμμωδών εδαφών. Μπορούμε να το προσθέσουμε στο πάνω μέρος του χώματος σαν επίστρωμα. Αν το αναμείξουμε και με άλλα στοιχεία φτιάχνουμε ένα καλό φυτόχωμα.
Τρεις λόγοι για να φτιάχνετε κομπόστ
1. Βελτιώνει την υγεία και την εμφάνιση του κήπου ή της καλλιέργειάς σας.
2. Σας γλιτώνει χρήματα για λιπάσματα και ακριβά πρόσθετα χώματος.
3. Μέχρι και 75% των υλικών που καταλήγουν στις χωματερές, θα μπορούσαν να γίνουν κομπόστ! Αν φτιάχνετε συνεχώς κομπόστ, τότε μειώνετε τον όγκο των σκουπιδιών που παράγετε. Ειδικά σε μια κατάσταση που η υπηρεσία αποκομιδής σκουπιδιών, την οποία σήμερα θεωρούμε δεδομένη, γίνεται ακριβή ή αδύνατη, τότε δεν θα σας πνίξουν τα ίδια σας τα σκουπίδια και θα γλιτώσετε χρήματα!
Κομπόστ: Η επιτάχυνση μιας φυσικής διαδικασίας

Το διάγραμμα δείχνει τι συμβαίνει στον σωρό των οργανικών υλών κατά τη διάρκεια της κομποστοποίησης. Φαίνεται επίσης γιατί είναι καλύτερο η διαδικασία να γίνεται σε κλειστό κιβώτιο κομποστοποίησης.

Πολλοί έχουμε βρεθεί μέσα σε ένα δάσος και έχουμε πιάσει το μαλακό και παχύ στρώμα σκούρων φύλλων σε αποσύνθεση. Η γλυκιά, γήινη μυρωδιά τους είναι αξέχαστη και ευχάριστη.
Καθώς τα φθινοπωρινά φύλλα πέφτουν, εκατοντάδες διαφορετικά πλάσματα όπως πόδουροι, σαρανταποδαρούσες, σκουλήκια, ακάρεα και πολλά άλλα περιμένουν να μασήσουν, να κόψουν, να τρίψουν και να χωνέψουν τα πεσμένα φύλλα. Τα έντομα αυτά αποβάλλουν μια οργανική ουσία που αποτελεί το φαγητό για μικροοργανισμούς όπως βακτηρίδια, μύκητες και άλλα πλάσματα που είναι οι αποδομητές της φύσης.
Για να αντιγράψετε αυτή τη φυσική διαδικασία στον κήπο ή την καλλιέργειά σας με ένα πιο γρήγορο τρόπο, θα πρέπει να δώσετε στους αποδομητές πολύ άνθρακα και άζωτο (από οργανικές πηγές) και πολύ νερό και αέρα. Υπάρχουν πολλές πηγές άνθρακα και αζώτου καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Τα φθινοπωρινά φύλλα αποτελούν μια ατέλειωτη πηγή άνθρακα. Τα ξηρά φύλλα και πολλές άλλες πηγές άνθρακα μπορούν να αποθηκευτούν μέχρι να μετατραπούν σε υλικό με υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο.
Το άζωτο είναι άφθονο το καλοκαίρι υπό τη μορφή κομμένου γρασιδιού, ζιζανίων και μαραμένων φυτών. Σημειώστε πάντως πως οι πηγές αζώτου δεν μπορούν να αποθηκευτούν εύκολα.
Τί μπορούμε να κομποστοποιήσουμε;
Δύο τύποι υλικών χρειάζονται για να έχουμε ένα πετυχημένο μείγμα κομπόστ: Τα “πράσινα” υλικά που είναι πλούσια σε άζωτο και τα “καφέ” υλικά που είναι πλούσια σε άνθρακα.

Πράσινο » Άζωτο
Καφέ » Άνθρακας

Δείτε τον παρακάτω πίνακα με υλικά που θεωρούνται “πράσινα” και “καφέ”.

Πηγές άνθρακα (καφέ) Υπολείμματα καλαμποκιού και καλαμπόκι
Ξερά φύλλα
Χαρτί
Άχυρο και σανός
Πριονίδι και κομματάκια ξύλου*
Τρίμματα θάμνων
Αλεσμένοι τηλεφωνικοί κατάλογοι
Αλεσμένο χαρτί φωτοτυπίας (χωρίς επίστρωση)

Πηγές αζώτου (πράσινα) Τριφύλλι
Κόκκοι και υπολείμματα καφέ
Υπολείμματα καβουριών και ψαριών**
Υπολείμματα από φρούτα και λαχανικά
Αποθηκευμένα ξερά χόρτα και γρασίδι
Φρέσκος σανός
Κοπριά: Αγελάδας, αλόγου, πουλερικών, προβάτων και κουνελιών
Φύκια

* Χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αποσυντεθούν
** Μόνο με τη μέθοδο του χαντακιού (βλ. παρακάτω)
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Οι σπόροι που είναι φορτωμένοι με ζιζάνια και οι ρίζες που έχουν προσβληθεί από νηματώδη δεν πρέπει να μπαίνουν στο κομπόστ, γιατί οι περισσότερες οικιακές μονάδες κομπόστ δύσκολα φτάνουν σε υψηλές θερμοκρασίες (55–60°C) που απαιτούνται για να καταστραφούν αυτά τα παράσιτα.
Επίσης μη βάζετε ποτέ κρέας, κόκαλα, σάλτσες, λίπη και λιπαρά φαγητά στο κομπόστ, επειδή μπορεί να τραβήξουν ζώα ή να βγάζουν άσχημες οσμές.
Τέλος, η κοπριά ζώων που τρώνε φυτά (αγελάδες, άλογα κλπ) είναι μια ιδανική πηγή “πράσινων” υλικών για το κομπόστ σας. Αντίθετα, τα κόπρανα κρεατοφάγων ζώων (γάτες, σκύλοι κλπ) είναι επικίνδυνη και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται, καθώς μπορεί να προκαλέσει πολλές ασθένειες.
Πώς παράγεται τοκομπόστ

Τα άχρηστα για μας απορρίμματα από τον κήπο και την κουζίνα μας είναι η τροφή που προσφέρουμε στους μικροοργανισμούς για να μας δώσουν δωρεάν πολύτιμο κομπόστ.

Η ουσία του κομπόστ είναι να προμηθεύουμε στους μικροοργανισμούς που προκαλούν την αποσύνθεση τα βασικά στοιχεία της ζωής: Τροφή, νερό και οξυγόνο. Η μικροβιακή δραστηριότητα επηρεάζεται από το πόσο άνθρακα (καφέ υλικό) και πόσο άζωτο (πράσινο υλικό) έχουμε. Αυτό είναι γνωστό συνήθως ως ο λόγος άνθρακα προς άζωτο ή αναλογία Α/Α. Η ιδανική αναλογία Α/Α για μια γρήγορη κομποστοποίηση είναι περίπου 30/1 ή λιγότερο. Προσθέτουμε επίσης νερό στο κομπόστ όταν χρειάζεται για να πετύχουμε μια υγρασία της τάξης του 60%, δηλαδή το μείγμα μας να μοιάζει με στυμμένο σφουγγάρι.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τη σχέση Α/Α στα υλικά που βάζουμε στο μείγμα, για να διατηρούμε μια ισορροπία. Αν για παράδειγμα υπάρχουν φύλλα από δρυ στο περιβάλλον μας, που έχουν αναλογία Α/Α της τάξης του 80/1, τότε αν προσθέσουμε κομμένο γρασίδι, που έχει Α/Α 17/1 και τα αναμείξουμε μαζί, το αποτέλεσμα θα είναι σχεδόν ένα ιδανικό 30/1.
Φυσικά, κάποια άλλα υλικά έχουν άλλες αναλογίες Α/Α και θα πρέπει να προστίθενται με προσοχή στο μείγμα. Οι εφημερίδες και το πριονίδι έχουν Α/Α περίπου 800/1. Αυτά τα υλικά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σπάνια, αν θέλουμε να έχουμε σωστή κομποστοποίηση.
Τα πράγματα είναι απλά. Δεν χρειάζεται κάποιος να είναι μαθηματική ιδιοφυία για να φτιάξει ένα καλό κομπόστ. Αρκεί να ξέρει τους συνδυασμούς “πράσινων” υλικών (γεμάτων άζωτο) και “καφέ” υλικών (γεμάτων άνθρακα).
Πίνακας: Αναλογία Α/Α για συνήθη υλικά που χρησιμοποιούνται στο κομπόστ

Υπολείμματα φρούτων	35/1
Κομμένο γρασίδι	17/1
Φύλλα	60/1
Χωνεμένη κοπριά	20/1
Άχυρο	100/1
Απομεινάρια από το τραπέζι μας (όχι κρέατα, κόκαλα και λίπη)	15/1
Τριφύλλι	12/1
Καλαμπόκι	98/1
Κοτσάνια καλαμποκιού	60/1
Υπολείμματα καφέ	20/1
Φρέσκο άχυρο	32/1
Κοπριά αγελάδας	20/1
Κοπριά αλόγου	30/1
Κοπριά πουλερικών	10/1
Κοπριά προβάτου	16/1
Κοπριά χοίρου	19/1
Εφημερίδες	800/1
Πριονίδι	450/1
Φύκια	17/1
Κομμένοι θάμνοι (πράσινοι)	50/1
Τηλεφωνικοί κατάλογοι (πολτοποιημένοι)	770/1
Υπολείμματα λαχανικών	13/1
Κομματάκια ξύλο (σκληρά)	560/1
Κομματάκια ξύλο (μαλακά)	640/1

Μην χρησιμοποιείτε: Κόκαλα, κόπρανα γάτας και σκύλου, καθαριστικά και χλωρίνη, τυριά, μαγειρικό λάδι, γαλακτοκομικά, λαρδί, μαγιονέζα, κρέας και παράγωγα κρέατος, βούτυρο, προϊόντα με βάση το πετρέλαιο, πλαστικά, σάλτσες για σαλάτες, χώμα, συνθετικά υφάσματα, στάχτες.
Ο χώρος κομποστοποίησης πρέπει να βρίσκεται σε μια μεριά προστατευμένη από τον άνεμο που το στεγνώνει και την οποία μπορείτε να φτάσετε με λάστιχο ποτίσματος. Τοποθετήστε το κομπόστ σε ένα σημείο με σκιά που θα μπορείτε να δουλεύετε με άνεση. Ανάλογα με τον τύπο του κομπόστ που θα φτιάξετε, μάλλον θα θέλετε να μην είναι σε άμεση οπτική επαφή με εσάς και τους γείτονές σας.

Ακόμα και μια απλή στοίβα με οργανικές ύλες σε ένα σημείο του κήπου μας τελικά θα μας προσφέρει κομπόστ. Αρκεί να προσέξουμε την υγρασία και το ανακάτεμά της.

Πρέπει να έχετε κατά νου πως δεν υπάρχει κάτι μαγικό με τις μονάδες κομποστοποίησης που διατίθενται στο εμπόριο ή τις προμηθεύεστε από τον δήμο. Είναι μόνο πλαστικά δοχεία και δεν κομποστοποιούν πιο γρήγορα ή καλύτερα από μια απλή στοίβα.
Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό που θα πρέπει να έχει ένα κομπόστ είναι πως η στοίβα ή η μονάδα θα πρέπει να έχει ελάχιστες διαστάσεις ενός κυβικό μέτρο ή 100Χ100Χ100 εκατοστά σε κάθε πλευρά.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι και κατασκευές για να οργανώσετε τον χώρο σας κομποστοποίησης. Παρουσιάζουμε μερικές ενδεικτικές εικόνας για να πάρετε ιδέες.

Αριστερά, χώρος κομποστοποίησης φτιαγμένος από όρθιες παλέτες σε σχήμα Π, που καλύπτονται εσωτερικά με κοτετσόσυρμα. Δεξιά, τριπλό κιβώτιο κομποστοποίησης από ξύλινα πλαίσια με συρμάτινο πλέγμα.

Αριστερά, πλαστικό δοχείο κομποστοποίησης. Δεξιά, διπλό λειτουργικότατο κιβώτιο κομποστοποίησης από υπολείμματα ξυλείας. Προσέξτε τις τρυπημένες πλαστικές σωλήνες στο δάπεδο – εξασφαλίζουν καλύτερο αερισμό στον σωρό.

Οι κατασκευές κομποστοποίησης μπορούν να γίνουν από τα πιο παράταιρα υλικά. Αριστερά, χώρος κομποστοποίησης από μπάλες άχυρου και, δεξιά, από δικτυωτό σύρμα που στηρίζεται σε πασσάλους.

Για να φτιάξετε το κομπόστ, τοποθετήστε ίσες περίπου ποσότητες “πράσινων” και “καφέ” υλικών, σε εναλλασσόμενα στρώματα 10 εκατοστών, μέχρι το ύψος του ενός μέτρου.
Τα μικρότερα υλικά που βάζετε μέσα θα αποσυντίθενται γρηγορότερα από τα μεγαλύτερα υλικά. Είναι βασικό να βρέχετε κάθε στρώμα καθώς φτιάχνετε τον σωρό. Αν δεν το κάνετε, θα είναι σχεδόν αδύνατο να βρέξετε το κέντρο του σωρού, όταν τελειώσετε. Ο σωρός πρέπει να είναι υγρός, όχι μουσκεμένος. Δεν υπάρχει κανένα πλεονέκτημα στο να αγοράσετε ένα “αρχικό πακέτο” για κομπόστ, από αυτά που πωλούν στο εμπόριο. Τα οργανικά απορρίμματα περιέχουν από φυσικού τους, τους απαραίτητους μικροοργανισμούς για ξεκινήσετε μια διαδικασία αποσύνθεσης.
Η διαχείριση του κομπόστ
Ένας νέος σωρός κομπόστ με πράσινα και καφέ υλικά θα ζεσταθεί γρήγορα. Αυτό δείχνει πως έχουμε έντονη μικροβιακή δραστηριότητα. Μετά από 4 με 7 μέρες, θα ξεκινήσει να κρυώνει και τότε θα πρέπει να ανακατευτεί για να αναμειχθούν τα υλικά και να ξεκινήσει να ζεσταίνεται ξανά. Ένας ζεστός σωρός πιθανώς να αρχίσει να βγάζει ατμό, αλλά αυτό δεν είναι κάτι το ανησυχητικό.
Το κομπόστ μπορεί να παραχθεί σχετικά γρήγορα, μέσα σε έξι εβδομάδες περίπου, αν ο σωρός αναμειγνύεται όταν πρέπει και αν τον βρέχετε όταν στεγνώνει. Κοινώς, θέλει παρακολούθηση.

Το ανακάτεμα του σωρού επιταχύνει την κομποστοποίηση. Πρέπει επίσης να προσέχετε την υγρασία του σωρού.

Το ανακάτεμα το μείγματος μεταθέτει το υλικό από το εξωτερικό, πιο κρύο μέρος του σωρού στο θερμότερο κέντρο. Θα πρέπει να προσθέτετε περισσότερο νερό κατά την περίοδο της κομποστοποίησης, αν ο σωρός σας φαίνεται στεγνός.
Όσο υλικό έχει προστεθεί στο σωρό και δεν έχει ανακατευθεί ή βραχεί θα εξακολουθεί να αποσυντίθεται. Απλά θα πάρει περισσότερο χρόνο. Αν σας ενδιαφέρει να παρακολουθείτε τη θερμοκρασία του σωρού, χρησιμοποιήστε ένα μεταλλικό θερμόμετρο ψησίματος με μακρύ στέλεχος, που μπορεί να διαβάσει θερμοκρασίες άνω των 70 βαθμών.
Η καλύτερη θερμοκρασία είναι από 50°C έως 55°C. Υψηλότερες θερμοκρασίες από αυτές ίσως να είναι επιθυμητές, καθώς καταστρέφουν τους σπόρους των ζιζανίων ή άλλα παθογόνα των φυτών, αλλά είναι δύσκολο να διατηρήσετε τέτοια θερμοκρασία στον σωρό σας. Προσέξτε να μην φτάσει ο σωρός σε θερμοκρασίες πάνω από 65°C, καθώς τότε πολλοί από τους μικροοργανισμούς που εμπλέκονται στην κομποστοποίηση είτε αδρανοποιούνται είτε πεθαίνουν.
Κρύα / παθητική κομποστοποίηση
Αυτή η μέθοδος δεν έχει κόπο, αλλά απαιτεί υπομονή. Η διαδικασία γίνεται από μια κατηγορία μικροοργανισμών που ονομάζονται μεσόφιλα και αναπαράγονται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, δηλαδή από 4°C μέχρι 43°C.
Αυτά τα μικρόβια παράγουν εξαιρετικό κομπόστ, αλλά χρειάζονται περίπου ένα χρόνο για να ολοκληρώσουν τη διαδικασία. Αν προσθέτετε συνεχώς φρέσκο υλικό στον σωρό σας, το κομπόστ που θα είναι από πάνω θα είναι πάντα στα πρώτα στάδια της αποσύνθεσης, όταν το υλικό στη βάση θα είναι έτοιμο για χρήση. Κάθε χρόνο, αφαιρέστε το πάνω μέρος του σωρού και μαζέψτε τη βάση, ή ξεκινήστε ένα καινούργιο σωρό όταν ο ήδη υπάρχων έχει διαστάσεις 90Χ90Χ90 εκατοστά. Ποτέ μην χτίζετε ένα σωρό ψηλότερο από 1,5 μέτρα, καθώς το βάρος και ο όγκος του θα συμπιέσουν τα οργανικά απορρίμματα και θα περιορίσουν την κυκλοφορία του αέρα. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει μια δύσοσμη, αναερόβια αποσύνθεση. Ο σωρός πρέπει να γυρίζεται μια ή δύο φορές το χρόνο για να επιταχυνθεί η διαδικασία και να πετύχετε ένα πιο ομοιόμορφο προϊόν.

Τα κιβώτια κομποστοποίησης αποτελούν την πιο νοικοκυρεμένη λύση κομποστοποίησης. Μπορούν να γίνουν εξ ολοκλήρου από ξύλο ή από συνδυασμό ξύλου και συρμάτινου πλέγματος.

Ζεστή / ενεργή κομποστοποίηση
Αυτή η μέθοδος παράγει κομπόστ πολύ πιο σύντομα, αλλά απαιτεί περισσότερη προσοχή και περιοδική εργασία. Η ζεστή κομποστοποίηση συνήθως περιλαμβάνει ένα κιβώτιο κομποστοποίησης ή τουλάχιστο ένα σωρό, που είναι γεμάτος με υλικό από την πρώτη στιγμή, χωρίς να προστεθεί κάποιο υλικό αργότερα. Το ιδανικό μέγεθος για τη μέθοδο αυτή είναι 90Χ90Χ90 εκατοστά ή περίπου 760 λίτρα.
Ένας τέτοιος σωρός περιέχει ένα ευρύ φάσμα μικροοργανισμών και παράγει σημαντική θερμότητα. Από τη στιγμή που θα ξεκινήσει η διαδικασία και θα τροφοδοτηθεί από το κατάλληλο μείγμα άνθρακα (καφέ υλικό), αζώτου (πράσινο υλικό), νερό και αέρα, τα θερμόφιλα μικρόβια, που αγαπούν τις υψηλές θερμοκρασίες, θα παράγουν θερμοκρασίες από 54°C έως 76°C για ένα χρονικό διάστημα έξι με οκτώ εβδομάδων.
Μάθετε για τα μικρόβια
Μεσόφιλα: Μικρόβια/διασπαστές που ζουν και αναπαράγονται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος (4°C μέχρι 43°C).
Θερμόφιλα: Μικρόβια/διασπαστές που ζουν και αναπαράγονται σε θερμοκρασίες από 43°C μέχρι 76°C. Η θερμοκρασία συνήθως αυξάνεται μέσα σε 24 ώρες από τη στιγμή που θα γεμίσετε τον κάδο ή θα στήσετε τον σωρό. Καθώς τα θερμόφιλα καταναλώνουν θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο, παράγουν αρκετή θερμότητα για να εξαερώσουν κάποια από την υγρασία. Η θερμοκρασία θα αρχίσει να πέφτει καθώς αυτά θα αρχίσουν να πεθαίνουν. Αυτό θα συμβεί όταν τα πιο ευκολοχώνευτα σάκχαρα και άμυλα διασπαστούν σε πιο δύσπεπτα συστατικά. Εκείνη τη στιγμή, πριν η θερμοκρασία πέσει κάτω από τους 38°C, ανακατέψτε το υλικό έτσι ώστε φρέσκα συστατικά, αέρας και, αν χρειάζεται, νερό, να μετακινηθούν στο κέντρο του σωρού. Σημειώστε πως σιγά-σιγά με τον καιρό, ο όγκος του αρχικού σας υλικού θα μειωθεί.

ΠΡΟΣΟΧΗ:
Ποτέ μην προσθέτετε περισσότερο φρέσκο υλικό, αν πρώτα δεν διαπιστώσετε πως η διαδικασία λειτουργεί σωστά (Βλ. παρακάτω, Προβλήματα).

Να ελέγχετε συχνά τη θερμοκρασία, να προσθέτετε υγρασία και να αναμειγνύετε τα υλικά μέχρις ότου φτάσουν περίπου στο 50% του αρχικού τους όγκου. Τότε η θερμοκρασία δεν θα αυξηθεί ξανά. Το κομπόστ σας θα είναι σκούρο καφέ και δεν θα μοιάζει καθόλου με τα αρχικά σας υλικά. Τότε αφήστε τον σωρό να κάτσει για δύο εβδομάδες, επιτρέποντας στα μεσόφιλα να αποτελειώσουν τη διαδικασία. Αυτό είναι γνωστό ως “θεραπεία” και βοηθάει να ισορροπήσουν τα θρεπτικά στοιχεία
Κομποστοποίηση σε στρώματα
Είναι μια εξαιρετική μέθοδος για να δημιουργήσετε ένα νέο σημείο κομποστοποίησης αργά το καλοκαίρι, ώστε να έχετε έτοιμο κομπόστ για φύτευση την επόμενη άνοιξη.

Θερίστε την επιφάνεια όπου θα στηθεί ο σωρός σας όσο χαμηλότερα γίνεται και προσθέστε ελεύθερα αζωτούχο λίπασμα ή κομμένο γρασίδι.
Συνεχίστε με ένα παχύ στρώμα εφημερίδων ή χαρτονιού γκοφρέ πάνω από όλη την επιφάνεια που θα καλύψει ο σωρός σας. Χρησιμοποιήστε τουλάχιστον 8 στρώσεις εφημερίδων.
Από πάνω από το χαρτί απλώστε ένα στρώμα 10 εκατοστών από καλά χωνεμένη κοπριά, κομπόστ ή θρυμματισμένα φύλλα.
Απλώστε από πάνω ένα παχύ στρώμα 20 εκατοστών από μαλακά υπολείμματα από τον κήπο ή την καλλιέργειά σας (χωρίς καθόλου κλαδιά), αποφάγια από την κουζίνα σας, κομμένα φύλλα, άχυρο και οποιοδήποτε άλλο μείγμα από παρόμοια υλικά.
Βρέξτε καλά.
Το στρώμα των οργανικών υλικών θα καθίσει και θα έχει περίπου 20 εκατοστά ύψος όταν θα είναι έτοιμο για χρήση.

Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιεί μεγάλες ποσότητες οργανικής ύλης, απαιτεί αρχική εργασία, δεν απαιτεί γύρισμα και προάγει τον πληθυσμό των γαιοσκωλήκων.
Κάτω από ιδανικές συνθήκες, η διαδικασία θα ολοκληρωθεί μέσα σε έξι μήνες, αλλά το πιο πιθανό είναι να χρειαστεί 9 με 12 μήνες.
Μια άλλη μορφή κομποστοποίησης σε στρώματα προτείνει να απλώσουμε ακόμα ένα στρώμα θρυμματισμένων φύλλων 20 με 25 εκατοστών πάνω από το σωρό. Μετά μπορούμε να καλύψουμε είτε με ένα νέο στρώμα 2 με 5 εκατοστών από ώριμη κοπριά ή κομπόστ, είτε να απλώσουμε από πάνω αζωτούχο λίπασμα (μισό κιλό για κάθε 30 τετραγωνικά μέτρα θρυμματισμένων φύλλων). Στο τέλος βρέχουμε καλά για να το ξεκινήσουμε.
Κομποστοποίηση σε τάφρους
Αυτή η μέθοδος προσφέρει σε έναν καλλιεργητή μικρού κήπου ένα εργαλείο για να βελτιώνει το χώμα του σε καθημερινή βάση.
Μετά τη συγκομιδή του φθινοπώρου, σκάψτε μια τάφρο, περίπου 20 με 25 εκατοστά βαθιά. Αρχίστε να θάβετε τα απομεινάρια της κουζίνας σας και άλλα οργανικά υλικά στην τάφρο και να τα σκεπάζετε καθώς προχωράτε με κομμένα φύλλα, κομμένο γρασίδι, άχυρο ή χώμα. Κάθε χρόνο ή κάθε σαιζόν, μπορείτε να εναλλάσσετε την τοποθεσία της τάφρου σας. Μπορείτε να θάψετε μια μεγάλη ποικιλία οργανικών υλικών, χωρίς τον φόβο να τραβήξετε ζώα ή να δημιουργήσετε αναερόβια δυσοσμία. Με αυτή τη μέθοδο μπορείτε να κομποστοποιείτε όλο τον χειμώνα.
Έλεγχος της θερμοκρασίας του κομπόστ σας
Μπορείτε να ελέγχετε τη θερμοκρασία με πολλούς τρόπους. Πρέπει καταρχήν να προμηθευτείτε ειδικά θερμόμετρα για κομπόστ. Εναλλακτικά, μια πιο εμπειρική μέθοδος σας επιτρέπει να χρησιμοποιείτε το χέρι σας για να ελέγχετε τη διαδικασία και να γυρίζετε το μείγμα.
Η θερμοκρασία σε μια θερμή κομποστοποίηση πρέπει να είναι πάνω από 37°C. Καθώς η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματός μας είναι 35–36°C, αν νιώθετε πως ο σωρός είναι ψυχρός, τότε είναι βέβαιο πως πρέπει να ανακατέψετε τον σωρό! Αν νιώθετε με το χέρι πως ο σωρός είναι τόσο ζεστός όσο το καυτό νερό στον νεροχύτη σας, τότε η κομποστοποίησή σας προχωράει καλά.
Αν νιώθετε με το χέρι πως ο σωρός είναι πολύ ζεστός και παράλληλα αναδίδει μια μυρωδιά αμμωνίας, τότε θα πρέπει να προσθέσετε περισσότερο άνθρακα (καφέ υλικά) καθώς το επιπλέον άζωτο προκαλεί αναερόβια αποσύνθεση και το αποτέλεσμα είναι δυσοσμία και περισσότερη ζέστη.

Αναερόβια = Χωρίς οξυγόνο
Αερόβια = Με παρουσία οξυγόνου

ΠΡΟΣΟΧΗ:
Μην προσθέτετε ασβέστη στον σωρό σας, γιατί θα προκληθεί μια χημική διαδικασία που θα απελευθερώσει ατμούς αζώτου υπό μορφή αμμωνίας. Αυτό θα στερήσει από τους μικροοργανισμούς που δουλεύουν για σας το άζωτο που χρειάζονται.
Βοήθεια! Υπάρχουν έντομα στο κομπόστ μου!
Είναι φυσιολογικό! Μια σειρά από έντομα όπως γαιοσκώληκες, σαρανταποδαρούσες, μυρμήγκια, ψαλίδες κλπ είναι εκείνα που προκαλούν την αρχική διάσπαση των σκληρών υλικών – δαγκώνοντας, μασώντας και μειώνοντας το μέγεθος των υλικών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της επιφάνειας που θα δουλέψουν οι μικροοργανισμοί. Η φύση λειτουργεί με πολλούς τρόπους.
Πότε είναι έτοιμο το κομπόστ;
Το κομπόστ είναι έτοιμο όταν είναι σκούρο καφέ και εύθρυπτο. Αν η υφή του δεν είναι ομοιόμορφη, τότε περάστε το μέσα από μια σήτα για να απομακρύνετε τα μεγάλα κομμάτια, τα οποία θα επιστρέψετε στον σωρό για περαιτέρω κομποστοποίηση.
Το έτοιμο κομπόστ έχει μια γήινη μυρωδιά και δεν μυρίζει άσχημα.
Η θερμοκρασία του έτοιμου κομπόστ είναι η θερμοκρασία περιβάλλοντος.
Μπορείτε να βάλετε μια μικρή ποσότητα κομπόστ σε μια πλαστική σακούλα που θα τη σφραγίσετε. Αν δεν διαπιστώσετε καθόλου υγρασία, τότε το κομπόστ σας είναι έτοιμο.
Πώς να χρησιμοποιείτε το κομπόστ
Το κομπόστ είναι ένα ιδανικό πρόσθετο για το χώμα σας. Όμως θα πρέπει να χρησιμοποιείτε μόνο ώριμο κομπόστ. Αν δεν το κάνετε, τότε οι μικροοργανισμοί θα κλέβουν θρεπτικά στοιχεία από τα φυτά σας, καθώς θα συνεχίσουν να αποσυνθέτουν το ατελές κομπόστ.

Προσθέστε 2 με 7 εκατοστά κομπόστ στην επιφάνεια του χώματός σας και σκαλίζοντας αναμείξτε το σε βάθος 10–15 εκατοστών. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιείτε το κομπόστ σαν εδαφοκάλυψη. Αυτό είναι μια πολύ καλή χρήση του, καθώς θα συνεχίσει να διασπάται. Όπως με κάθε τύπο εδαφοκάλυψης, θα πρέπει να το ανανεώνετε μια ή δύο φορές τον χρόνο. Σαν μείγμα για γλάστρα πρέπει να χρησιμοποιείτε μόνο ώριμο κομπόστ και να το αναμειγνύετε με κάποιο υλικό που βελτιώνει την αποστράγγιση, όπως άμμο, περλίτη ή βερμικουλίτη.

Τέλος, το κομπόστ περιέχει μικρές ποσότητες αζώτου και μικροστοιχεία που μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε σαν “τσάι” για τα φυτά σας. Γεμίστε μια τσάντα από τουλουπάνι, λινάτσα ή κάποιο άλλο πλεχτό ύφασμα με κομπόστ και βυθίστε το σε ένα κουβά νερό για μια ώρα. Το αποτέλεσμα είναι ένα “τσάι”, ένα αραιό, υγρό λίπασμα.

Προβλήματα
Συνηθισμένα προβλήματα με την κομποστοποίηση και προτεινόμενες δράσεις:

Πρόβλημα	Αιτία	Δράση
Δυσοσμία	Πολλή υγρασία	Προσθέστε πριονίδι και αναμείξτε
Δυσοσμία	Πολύ άζωτο	Προσθέστε “καφέ” υλικά (άνθρακα)
Ο σωρός δεν ζεσταίνεται	Δεν έχει αρκετό νερό	Προσθέστε νερό
	Ο σωρός είναι μικρός	Φτιάξτε μια σωρό με ελάχιστες διαστάσεις 90Χ90Χ90 εκατοστά
	Λίγο άζωτο	Προσθέστε “πράσινα” υλικά (κομμένο γρασίδι, υπολείμματα φρούτων και λαχανικών) και αναμείξτε (άζωτο)
	Πολύ χοντρά υλικά	Κόψτε ή θρυμματίστε τα υλικά σας για να γίνουν μικρότερα
	Έλλειψη οξυγόνου	Ανακατέψτε τον σωρό
Ο σωρός προσελκύει μύγες, τρωκτικά και ζώα	Στον σωρό υπάρχουν φαγητά πλούσια σε πρωτεΐνες, λίπη και σάκχαρα	Μην προσθέτετε ποτέ κρέας, κόκαλα, λιπαρά τρόφιμα και γαλακτοκομικά στον σωρό σας
Ο σωρός προσελκύει μύγες, τρωκτικά και ζώα	Υπάρχει εκτεθειμένο φαγητό	Να θάβετε τα υπολείμματα φαγητών σε 15–30 εκατοστά βάθος τουλάχιστον

COMPOST TEA ΚΑΙ ΩΦΕΛΙΜΟΙ-ΕΝΕΡΓΟΙ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟ ΚΟΜΠΟΣΤ

Τι είναι και πώς γίνεται το κομπόστ