Αντιμετώπιση εδαφογενών μυκήτων με χρήση βιοπαραγόντων
Η αντιμετώπιση των εδαφογενών μυκητολογικών προβλημάτων υποκειμένων, νεαρών δενδρυλλίων και ανεπτυγμένων δένδρων, μπορεί να προωθηθεί με την εφαρμογή βιολογικών παραγόντων
(μύκητες, βακτήρια, ιοί), τομέας που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής
εξαιτίας των σημαντικών πλεονεκτημάτων που τη χαρακτηρίζουν (μειωμένες
εισροές χημικών ουσιών στο περιβάλλον, μειωμένο κόστος παραγωγής,
ασφάλεια για το περιβάλλον, τον παραγωγό και τον καταναλωτή, σταθερότητα
αποτελεσμάτων).
Μύκητες του γένους Trichoderma
Οι μύκητες του γένους Trichoderma
είναι ευρύτατα διαδομένοι στα καλλιεργούμενα εδάφη και τα τελευταία
χρόνια παρατηρείται εκτεταμένη εφαρμογή των μυκήτων αυτών ως βιολογικών
παραγόντων εναντίον των περισσοτέρων εδαφογενών φυτοπαθογόνων μυκήτων. Η
αυξημένη βιολογική δράση τους οφείλεται στην ικανότητα παραγωγής
μεταβολιτών με αντιμυκητιακή δράση, σε φαινόμενα μυκοπαρασιτισμού αλλά
και διέγερσης μηχανισμών ανθεκτικότητας των καλλιεργούμενων φυτικών
ειδών. Παράλληλα, στις περισσότερες των περιπτώσεων, παρατηρείται
προώθηση της ανάπτυξης των φυτών καθώς και βιοαποικοδόμηση συσσωρευμένων
στο έδαφος χημικών ουσιών από λανθασμένες πρακτικές συστημάτων
συμβατικής γεωργίας. Στοχεύοντας στη διερεύνηση των δυνατοτήτων των
μυκήτων του γένους Trichoderma για βιολογικό έλεγχο φυτοπαθογόνων μυκήτων είναι
αναγκαίος ο προσδιορισμός και η βελτιστοποίηση παραμέτρων όπως: η
επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου εφαρμογής τους, ο προσδιορισμός της
συγκέντρωσης και της ποσότητας του εφαρμοζόμενου μολύσματος, η
προσαρμογή των τεχνικών εφαρμογής ανάλογα με το είδος των φυτοπαθογόνων
μυκήτων – στόχων και των συνθηκών του μικροπεριβάλλοντος κάθε φορά.
Η εφαρμογή των απομονώσεων του γένους Trichoderma με
σκοπό την αντιμετώπιση εδαφογενών μυκήτων μπορεί να πραγματοποιηθεί σε
τρεις φάσεις κατά την ανάπτυξη των φυτών δενδροκομικού ενδιαφέροντος:
1) στο φυτώριο πριν τον εμβολιασμό των υποκειμένων,
2) στο φυτώριο στα εμβολιασμένα υποκείμενα,
3) στον οπωρώνα κατά την φύτευση των νεαρών δενδρυλλίων,
4) στον οπωρώνα με ριζοπότισμα σε ανεπτυγμένα δένδρα και
5)
στον οπωρώνα σε συμπτωματικά – προσβεβλημένα δένδρα με σκοπό την
αποφυγή μετάδοσης του ή των παθογόνων στην υπόλοιπη γεωργική
εκμετάλλευση.
Βακτήρια του γένους Pseudomonas (PGPR)
Στην
κατηγορία των μικροοργανισμών με δυνατότητες εφαρμογής τους ως
βιολογικούς παράγοντες, ανήκει ένας αριθμός βακτηριακών ειδών, τα
βακτήρια που προωθούν την ανάπτυξη των φυτών (Plant Growth Promoting Rhizobacteria, PGPR),
τα οποία αποτελούν εν δυνάμει παράγοντες βιολογικού ελέγχου, που
συμβάλλουν στην καταστολή της δράσης των φυτοπαθογόνων μυκήτων. Οι
συγκεκριμένοι μικροοργανισμοί δρουν ως ανταγωνιστές για θρεπτικά
στοιχεία ή οικοφωλεές, παράγουν μυκητοστατικές και μυκητοτοξικές ουσίες ή
/ και προκαλούν φαινόμενα διεγειρόμενης διασυστηματικής αντοχής στους
φυτικούς οργανισμούς (Induced Systemic Resistance, ISR).
Βασική προϋπόθεση χρησιμοποίησης βακτηρίων με σκοπό την επιτυχή
αντιμετώπιση φυτοπροστατευτικών προβλημάτων είναι ο συνδυασμός,
τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: ιδιαίτερη ικανότητα
αποικισμού του ριζικού συστήματος των φυτών, προώθηση της ανάπτυξης των
φυτών και βιολογικός έλεγχος. Διάφορα βακτηριακά στελέχη του γένους Pseudomonas χαρακτηρίζονται
από υψηλή ικανότητα αποικισμού του ριζικού συστήματος των φυτών και
κατά καιρούς έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία για την αντιμετώπιση
διαφόρων φυτοπαθογόνων μυκήτων. Είναι εξαιρετικοί ανταγωνιστές όσο αφορά
στην κατανάλωση των διαθέσιμων θρεπτικών στοιχείων της ριζόσφαιρας,
στην κατάληψη των διαθέσιμων στο ριζικό σύστημα των φυτών θέσεων
αποικισμού (οικοφωλεές) και αποτελούν παράγοντες πρόκλησης ISR σε διάφορα φυτικά είδη.
Η εφαρμογή των PGPR με
σκοπό την αντιμετώπιση εδαφογενών μυκήτων μπορεί να πραγματοποιηθεί σε
τρεις φάσεις κατά την ανάπτυξη των φυτών δενδροκομικού ενδιαφέροντος:
1) στο φυτώριο πριν τον εμβολιασμό των υποκειμένων,
2) στο φυτώριο στα εμβολιασμένα υποκείμενα,
3) στον οπωρώνα κατά την φύτευση των νεαρών δενδρυλλίων,
4) στον οπωρώνα με ριζοπότισμα σε ανεπτυγμένα δένδρα και
5)
στον οπωρώνα σε συμπτωματικά – προσβεβλημένα δένδρα με σκοπό την
αποφυγή μετάδοσης του ή των παθογόνων στην υπόλοιπη γεωργική
εκμετάλλευση.
Πηγη http://futoprostasia.blogspot.gr/2011/12/blog-post_7916.html
